Treviso
Lokalne biuro turystyczne być może trochę przesadza mówiąc, że drogi wodne TREVISO przypominają Wenecję, lecz zabytkowe centrum ruchliwej stolicy prowincji jest znacznie bardziej pociągające, niż można się zorientować rzuciwszy okiem po drodze na lotnisko. Treviso było ważnym miastem na długo przed asymilacją przez Wenecję w 1389 r., a dowodem tego jest wiele świadectw w postaci gotyckich kościołów, budynków publicznych, a zwłaszcza obrazów Tomaso da Modeny (1325-79), jednego z największych artystów Włoch północnych wkrótce po śmierci Giotta. Krajobraz miejski wewnątrz XVI-wiecznych murów Treviso jest również urodziwy — długie portyki i pokryte freskami fasady domów nadają wielu ulicom charakter zupełnie odmienny od innych miast w regionie.
Miasto
Wzmiankowane atrybuty Treviso są dobrze zachowane przy głównej ulicy centrum, Calmaggiore, gdzie nowoczesny handel (uosobieniem jego jest wszechobecna firma „Benetton”) osiągnął rodzaj kompromisu z przeszłością, w którym Włosi zdają się przodować w świecie. Większą rolę, niż można by przypuszczać, odegrały w osiągnięciu tego kompromisu nowoczesne techniki budowlane — Treviso zostało nadwerężone podczas obu wojen światowych, a w Wielki Piątek 1944 r. na wpół zburzone podczas nalotu bombowego.
Jedną z ofiar bombardowania był Palazzo dei Trecento z początku XIII w., przy Piazza dei Signori — linia na zewnątrz pokazuje, od którego miejsca budynek był restaurowany. Sąsiedni Palazzo del Podesta jest konstrukcją XIX-wieczną, dostosowaną do stylu otoczenia.
Ciekawsze są dwa kościoły na tyłach obu pałaców, San Vito i Santa Lucia. W maleńkiej mrocznej kaplicy Santa Lucia znajdują się dużych rozmiarów freski Tomaso da Modeny i jego naśladowców; San Vito posiada jeszcze starsze obrazy w niszy, przez którą się wchodzi z Santa Lucia, choć nie są w najlepszym stanie.
Katedra w Treviso, San Piętro, wznosi się przy końcu Calmaggiore (7.00-12.00 i 15.00-19.00). Powstały w XII w. kościół był w kolejnych stuleciach wielokrotnie przebudowywany, a po zniszczeniach w 1944 r. został zrekonstruowany. Wnętrze jest interesujące głównie ze względu na kryptę — gęstwinę XII-wiecznych kolumn z płatami średniowiecznych mozaik — i Cappella Malchiostro, z freskami pędzla Giovanniego de Sacchis Pordenone i Zwiastowaniem Tycjana.
Tuż za rzeką Sile, idąc od dworca kolejowego, znajduje się surowy kościół dominikański San Nicold, z freskami pochodzącymi z okresu od XIII do XVI w. Niektóre z kolumn są ozdobione malowidłami Tomaso da Modeny i jego szkoły, a najlepsze z nich — to Św. Hieronim i Św. Agnieszka (pędzla Tomasa), na pierwszej kolumnie po prawej stronie od wejścia. Równie uderzający, choć znacznie wdzięczniejszy, jest Grób Agostino d’Onigo, rzeźba Antonia Rizzo ozdobiona malowidłami Lorenza Lotto, znajdująca się w prezbiterium kościoła.
Figury świętych Hieronima i Agnieszki są doskonałym wprowadzeniem do twórczości Tomaso da Modeny, lecz po bardziej wyczerpujący przegląd jego malarstwa trzeba się udać do sąsiedniego Seminario, którego kapitularz jest udekorowany czterdziestoma Portretami członków zakonu dominikańskiego, wykonanymi w 1352 r. (Pn.-pt. 9.00-12.00; o wpuszczenie do środka należy poprosić w biurze naprzeciwko zachodniego końca kościoła.)
Dzielnica Santa Caterina
W Treviso jest jeszcze jeden wielki cykl fresków Tomaso da Modeny — Żywot św. Urszuli, mieszczący się obecnie w zdekonsekrowanym kościele Santa Caterina, po drugiej stronie centrum od San Nicoló. Inne freski Tomasa i jego szkoły można znaleźć w Cappella degli Innocenti w tym kościele. Aby dostać się do środka, należy zadzwonić do Museo Civico i się umówić (• 0422/51337; wt.-sb. 9.00-11.30 i 14.00-16.30; 1000 L).
Okolica kościoła jest sympatyczna, zdominowana przez sprzedawców antyków, konserwatorów mebli i kramy wokół targu rybnego. Są tu także dwa inne kościoły, do których warto zajrzeć. Na północ od Santa Caterina znajduje się odbudowany XIII-wieczny kościół San Francesco, przestronna budowla z dachem w kształcie stępki okrętu i fragmentami fresków, łącznie z Madonną w otoczeniu świętych pędzla Tomaso da Modeny (w kaplicy na północ od prezbiterium). W kierunku południowym, przy końcu via Carlo Alberto (jednej z najatrakcyjniejszych ulic w mieście), wznosi się Basilica di Santa Maria Maggiore, gdzie mieści się najbardziej czczony wizerunek w Treviso — Madonna, namalowana pierwotnie przez Tomasa, a następnie poddana retuszom.
Museo Civico i okolica
Zalecaną drogą z centrum do Museo Cirico na Borgo Cavour (wt.-sb. 9.00-12.00 14.00-17.00, nd. 9.00-12.00; 1000 L) jest via Riccati, przy której stoi szereg pięknych domów. Parter muzeum zajmują zbiory archeologiczne, głównie z epoki brązu i czasów rzymskich; kolekcja obrazów na pierwszym piętrze jest również przeciętna, z wyjątkiem kilku dzieł — Ukrzyżowania Jacopa Bassano, Portretu Sperone Speroniego Tycjana i Portretu dominikanina Lotta.
Informacje praktyczne
Biuro EPT mieści się w Palazzo Scotti, via Toniolo 41; w rozprowadzanym przez nich Carnet del Turista można znaleźć wykaz wszystkich hoteli, restauracji i muzeów w prowincji Treviso, wraz z cenami i godzinami otwarcia.
Na starym mieście są dwa hotele jednogwiazdkowe: Vittoria, via San Nicolo 3/b (« 0422/52285), i Alla Colomba, via Ortazzo 25 (• 0422/542284); ten drugi jest tańszy (20000 L za dwójkę), lecz ma tylko cztery pokoje i jest nieczynny w piątki.
W Treviso jest szereg restauracji z wyrobioną renomą i odpowiednio wysokimi cenami. Natomiast tanio można zjeść w All’Oca Bianca, przy vicolo della Torre 7 (śr. zamkn.). Posiłki w Allo Colomba (patrz wyżej) są niewyszukane, syte i naprawdę niedrogie.
Najpopularniejsze bary i kawiarnie w Treviso skupione są przy Palazzo dei Trecento; ożywiona atmosfera panuje również w San Vito, Piazza San Vito 40, w pobliżu Piazza dei Signori; bardzo przydaje się tam znajomość drużyny AC Milan.