Triest
Położony pomiędzy białym wapiennym płaskowyżem a błękitnymi wodami Adriatyku TRIEST nawet według włoskich kryteriów ma idylliczną scenerię. Rzymianie zajęli miasto w 178 r. p.n.e. i nazwali je Tergeste, lecz choć ślady ich obecności widać w całym mieście (np. w postaci teatru koło Corso Italia czy łuku przy Piazza Barbacan), uderza przede wszystkim nowoczesność Triestu. Z wyjątkiem zamku i katedry San Giusto, cała historia miasta sprzed XIX w. wydaje się odległa i niewyraźna obok masywnej neoklasycznej architektury i wyniosłego baroku borgo teresiano — taką nazwę nosi centrum miasta od cesarzowej Marii Teresy (1740-80), która była inicjatorką jego rozbudowy.
Triest został zbudowany głównie dzięki kapitałowi austriackiemu, aby służyć jako port południowy cesarstwa Habsburgów, lecz krótki okres rozkwitu skończył się w 1918 r., gdy miasto przeszło w ręce Italii i okazało się, że mimo dobrych intencji Włosi nie potrafią wyzyskać go gospodarczo. Przez sześćdziesiąt lat miasto pogrążone było w marazmie i dopiero teraz odkrywa dla siebie nową rolę. Wszędzie wyrastają skomputeryzowane firmy, handel morski przechodzi przez port kontenerowy na południu miasta, a nabrzeża starego portu funkcjonują jako parkingi samochodowe.
Położenie na granicy świata łacińskiego i słowiańskiego sprawia, że Triest od dawna jest miastem politycznych skrajności. W ubiegłym stuleciu była to kolebka irredentismo — włoskiego ruchu nacjonalistycznego na rzecz odebrania Austriakom ziem Trentino z Triestem. Po 1918 r. napięcia wzrosły, co spowodowało silną obecność faszystów we Friuli. Spór o Triest trwał do 1954 r., kiedy to miasto powróciło do Włoch wraz z łączącym go z krajem odcinkiem wybrzeża, choć do ostatecznego ustalenia granic doszło dopiero w 1975 r. Tito zachował półwysep Istria, z którego masowo wyemigrowała przerażona ludność włoska — na przykład z Fiume (Rijeka) wyjechało 58 000 na 60 000 Włochów. Neofaszystowska partia MSI zawsze cieszyła się tu dużym poparciem i istnieje tu nawet partia antysłowiańska. Lista per Trieste, której popularność gwałtownie spada, lecz nadal rozgłasza ona sensacje na temat „słowiańskich prowokacji” i innych zagrożeń dla kultury włoskiej. Jednakże nacjonalizm wywołał przeciwstawne reakcje i wśród intelektualistów w Trieście panuje silna tradycja socjalistyczna.
Dojazd, informacja i noclegi
Autokary z lotniska w Trieście dojeżdżają do dworca na Piazza Liberta, znajdującego się tuż obok głównego dworca kolejowego. Biuro AAST mieści się w Castello di San Giusto (pn.-sb. 9.00-13.00 i 16.00-19.00), lecz biuro na dworcu (te same godziny otwarcia) jest równie pomocne i dobrze poinformowane. Studenci mogą uzyskać rozkłady jazdy i poradę w CTS, studenckim biurze podróży przy Piazza Dalmazia 3b (pn.-pt. 9.00-12.30 i 16.00-19.00, sb. 9.00-12.00).
Najtańsze z dobrych hoteli to Julia, via XXX Ottobre 5 (040/68247), Marina, via Galatti 14 (» 040/61168), Centro, via Roma 13 (040/64408) i Yenezia, via Genova 23 (» 040/68480), we wszystkich dwójki po około 28 000 L. Bardziej ekskluzywnie można przenocować w stylowym Hotel al Teatro, Capo di Piazza G. Bartoli 1 (040/64123), gdzie cena wyniesie od 50000 L w górę.
Kobiety i pary małżeńskie mogą tanio zanocować w Casa Famiglia Mater Dei, przy strada Guardiella 8 (* 040/54332), klasztorze, gdzie można się na krótko zatrzymać.
Schronisko młodzieżowe, 8 km za miastem przy viale Miramare 331 (autobus nr 6 lub nr 36), zamknięto ostatnio do remontu — informacja w biurze turystycznym.
Najbliżzszy kemping jest w Obelisco (040/211655), przy trasie autobusu nr 4 i tramia (patrz Okolice Triestu). Łatwo dojechać do kempingu Pian del Grisa w CONTOVELLO (» 040/213142); bardziej oddalone są Alle Rose (* 040/299457) i Mare Pineta (040/299264) w SISTIANA, lecz oferują doskonale widoki. Jest również kemping w AURISINA CAVE (* 040/200459).