Na wschód od Bolonii Via Emilia — przebiegając przez szereg małych miasteczek oferuje znacznie mniej ciekawostek; niektóre z nich, jak Forli, są uprzemysłowione i głównie powojenne, w innych, takich jak Faenza, znajdują się średniowieczne place, otoczone basztami i obwałowaniami; zrodziły się jeszcze za czasów rzymskich, a przez długie okresy swej późniejszej historii znajdowały się pod władztwem papieskim. Niziny na północy są intensywnie uprawiane i znajdowały się w centrum ruchu spółdzielczego, który wydał obecny komunistyczny samorząd lokalny regionu. Na południu są pagórkowate winnice i pastwiska, a wąskie parowy wiodą w góry i do kilku ośrodków narciarskich wokół Monte Fumaiolo (1407 m).
Imola i Dozza
Jadąc na wschód warto wstąpić do położonej o 30 km od Bolonii IMOLI, znanego ośrodka produkcji maszyn i wyrobów ceramicznych, na którego ulicach rozgrywa się również Grand Prix San Marino. Jest to sympatyczne miejsce z XIII-wiecznym zamkiem i kilkoma renesansowymi pałacami z szarego kamienia, lecz nie oferuje nic nadzwyczajnego.
Buduje się tu teraz wielki dom kultury i galerię sztuki, a do czasu ich ukończenia można zwiedzać różne zbiory i zabytki w Palazzo dei Musei przy via Emilia 80, który jest jednak otwarty tylko w pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca (10.00-12.00). Jeśli szczęśliwie znajdziesz się w mieście w odpowiedniej porze, nagrodą jest obszerna wystawa rzadkich roślin i chrząszczy, a także mała galeria z pracami lokalnych artystów od XV do XVIII w. Gdyby ci się to nie udało, jest dobry lokal Osteria Cerchi.
Miejscowość DOZZA leży bliżej Bolonii, lecz najłatwiej się tam dostać autobusem z Imoli. Znajduje się ona na wzgórzu okolonym winnicami i w niedzielne popołudnia zjeżdżają się tu tłumy ludzi, by przechadzać się i podziwiać kiczowate malowidła na domach, stworzone podczas Biennale del muro dipinto, odbywającego się w latach nieparzystych podczas pierwszych dwóch tygodni września. Organizowany jest tu też doroczny festiwal Sagra deWAlbana „na cześć” aromatycznego białego wina wytwarzanego w okolicy, lecz degustacji można dokonać o każdej porze roku w mieszczącej się w zamku enoteca. Jest tam również muzeum wina.
Faenza
Leżąca o 16 km od Imoli FAENZA dała nazwę fajansom, które wytwarzane są tu od 500 lat. Ten styl ozdobnej ceramiki osiągnął swój zenit w XV i XVI w. i warto tu przyjechać chociażby ze względu na olbrzymie Museo delle Ceramiche (latem wt.-sb. 9.30-13.00 i 15.30-18.30, zimą wt.-sb. 14.30-17.30, nd. 9.00-13.00). Muzeum mieści się po lewej stronie viale Baccarini, idąc od dworca wzdłuż Corso D. Baccarini. Potężne zbiory obejmują zarówno wczesne wyroby malowane w charakterystycznym odcieniu błękitu i ochry, jak również barwniejszy fajans z późniejszych okresów, często zdobiony w portrety i pejzaże. Jest też dział poświęcony ceramice z innych rejonów świata, łącznie ze sztuką ceramiczną Picassa, Matisse’a i Chagalla.
Faenza jest nadal siedzibą jednej z wiodących szkół ceramicznych we Włoszech, gdzie uczy się technik szkliwienia cyną wprowadzonych w XIV w. — fajans jest zdobiony po glazurowaniu, a następnie pokrywany jedną lśniącą warstwą szkliwa ołowiowego. Miasto jest także ważnym ośrodkiem produkcyjnym ceramiki, z małymi warsztatami przy większości bocznych ulic; w biurze Pro Loco na Piazza del Popolo można się poradzić, gdzie najlepiej kupować.
Poza tym Faenza jest raczej pospolita, choć średniowieczne centrum jest dość ciekawe. Długi blankowany Palazzo del Podesta i Piazza del Popolo składają się na średniowieczne serce miasta, a arkadowe przejście prowadzi stąd na Piazza Martiri di Liberta, główny plac targowy. Targi odbywają się we wtorki, czwartki i soboty rano, a wtedy otaczające plac trattorie wypełniają się klientami. Zjeść coś można w Al Moro i Osteria del Mercato, dobrych lokalach uczęszczanych przez miejscowych. W tym pierwszym można również zatrzymać się na nocleg.
Dobrze się zabawisz również podczas Palio del Niballo (turnieju rycerskiego), który odbywa się w dwie ostatnie niedziele lipca. Jeśli chcesz przenocować w Faenzie, jednym z najlepszych tanich hoteli w centrum jest Albergo Torricelli, koło dworca kolejowego na Piazzale Cesare Battisti 7 (» 054622287) pokoje po 30000 L.
Forl
FORLI, ośrodek administracyjny Romanii, jest po większej części nowoczesnym miastem z biurowcami i dwupasmowymi ulicami wokół centrum, lecz samo serce miasta jest ciekawe i zamknięte dla ruchu. Benito Mussolini, który urodził się kilka kilometrów dalej w Predappio, był redaktorem gazety w Forli i rzecznikiem radykalnego skrzydła partii socjalistycznej (PSI), zanim wyjechał z miasta w 1912 r., by redagować pismo Avanti w Mediolanie. Nie ma właściwie powodu, by zostawać tu na noc, lecz warto zwiedzić dwa muzea.
Z jakiegoś powodu miasto jest czymś w rodzaju ośrodka historii kina i w Museo Internazionale del Cinema przy viale Liberta 37 (czynne śr. i czw. 16.00-18.00 i po uzgodnieniu z kustoszem; 0543/30521) znajdują się różnorodne pamiątki filmowe i ekspozycje związane z kinem oraz organizowane są specjalne pokazy filmów. Miasto jest również ważnym ośrodkiem rolniczym w Romanii i w Museo Archeologico ed Etnografico, Corso della Repubblica 72 (pn.-pt. 9.00-14.00, nd. 10.00-13.00) daje dobry obraz życia wsi na przestrzeni naszego stulecia.